Hans Vervoort is wat je zou kunnen noemen een ondergewaardeerde schrijver, zeer hoog gewaardeerd door zijn collega-schrijvers, maar het grote publiek lijkt hem niet echt te kunnen vinden. Doodzonde, want hij schrijft het ene juweeltje na het andere. Ik heb het hier al eerder over zijn fenomenale drieluik Het Bedrijf gehad, waarin hij zeer uitgebreid de geschiedenis van een rood bolwerk vertelt, soms tenenkrommend, vaak vermakelijk, altijd goed. Maar Vervoort is ook goed in hele korte stukjes, zoals zijn Encyclopedie van op het nippertje geredde kennis bewijst, wat ik echt een jaloersmakend leuk boek vind.

Zo tedere schade… is een roman, maar ook weer geen gewone roman, want Vervoort weet niet alleen hoe hij een verhaal moet vertellen, zoals Tim Krabbé zegt, hij vertelt ook nog eens met schijnbaar gemak een aantal verhalen tegelijk en door elkaar heen, zonder dat dat ook maar ergens gaat wringen.

Hans Heijmenberg is de ik-persoon van het boek, een man die toevallig net zo oud is als Hans Vervoort en ook een Indisch verleden heeft. Hans verliest zijn vrouw Melissa na ruim een halve eeuw huwelijk. Hans vertelt hoe hij haar heeft leren kennen en hoe het huwelijk begon, en hoe hij na haar dood probeert zich dood te drinken.

Normaalgesproken haak ik dan als lezer af, moet ik eerlijk bekennen, maar bij Hans Vervoort lees ik dan toch door, en dat is maar goed ook, want Melissa heeft bedacht dat Hans iets moet doen na haar dood, opdat hij niet een depressie in sukkelt – ze had een bericht in de krant gelezen over een onopgeloste moord van bijna zestig jaar geleden die plaats had gevonden bij het kamp waar Hans zijn militaire diensttijd had doorgebracht.

Hij moet veel weerstand bij zichzelf overwinnen, maar gaat uiteindelijk toch aan de slag, en begint een zoektocht. En dan ontstaat er iets als een detective-verhaal, maar dan behoorlijk wat genuanceerder dan een normale detective. Want waarom dit boek zo goed is, dat is eigenlijk vrij moeilijk uit te leggen zonder veel van het verhaal prijs te geven. Laat ik het zo zeggen: je denkt al vrij snel dat je denkt dat je weet hoe het allemaal zit, maar je wordt gedwongen om telkens weer, als er meer informatie bij komt, je mening bij te stellen, tot er uiteindelijk een ander verhaal achter de moord blijkt te zitten dan je in eerste instantie dacht.

Dat is één deel van het verhaal – dat Hans steeds moet bijstellen en relativeren. Het tweede is dat hij weer contact moet maken met zijn oude dienstvrienden, en hoe dat verloopt. Niet allemaal even soepel, maar fascinerend om te zien hoe al die levens zijn verlopen. En dan het contact met de zus van de vermoorde vrouw, Claire, waarvan in het begin nog niet duidelijk is of het wel om de vermoorde vrouw gaat.

Al die contacten samen, en het feit dat hij weer in beweging komt om achter de waarheid te komen, zorgen er ook voor dat hij langzaam maar zeker uit zijn depressie komt. Dat hele proces volgen we als lezer ook. Stap voor stap. Al met al levert dat een adembenemend goed boek op.

• Hans Vervoort – Zo tedere schade… – Uitgeverij Brooklyn – € 18,50
• Bestel het boek bij je lokale boekwinkel of rechtstreeks bij Uitgeverij Brooklyn